ZAMKI W POLSCE

Od 1561 roku w granicach Rzeczpospolitej. W 1600 roku zajęty przez Szwedów. Od marca do maja 1602 roku oblężenie zamku przez wojska Jana Zamoyskiego zakończone jego zdobyciem. W 1608 roku Szwedzi ponownie zdobyli zamek.

Opis Viljandi za Stanisławem Herbstem ('Wojna inflancka 1600-1602):
Leży na wzgórzu nad jeziorem, u ujścia strumienia z głębokim, urwistym wąwozem. Jezioro i wąwóz ubezpieczają zamek z trzech stron, ze strony czwartej północnej - miasteczko. Wierzchołek góry zamkowej zajmował zamek z 1224 roku o kwadratowym założeniu. Okalał go pierwszy przygródek z danskerem i bastionem od południa, od strony miasta, za okupacji moskiewskiej mur wzmocniono izbicami - 'przykop' na 16 sążni szeroki a na 5 głęboki i dalej jeszcze dwa tarasowo opadające ku miastu warowne przygródki. [/i]

Dodam tu parę słów jako epilog - jak mi się wydaje - naszej dyskusji na temat genezy zamków typu konwentualnego. W jednym z ostatnich tomów "Castrum Bene", wydanym chyba w 2004 r., znajduje się artykuł na temat zamku w Felinie/Viljandii. Informacje tam zawarte zdają się wyjaśniać wątpliwości, w sprawie pierwszeństwa w zakresie wykształcenia się typu konwentualnego: na pewno nie doszło do tego w Inflantach, tego rodzaju model zamku został tu zapewne zaimportowany z Prus, a w najlepszym razie budownictwo zamkowe na ziemiach dzisiejszej Estonii i Łotwy współuczestniczyło w tym procesie. Tak czy inaczej tego rodzaju rozwiązania nie pojawiają się tu wcześniej niż przełom XIII i XIV w.
Potwierdziły się me przypuszczenia, iż na poglądach na historię budowlaną zamku felińskiego zaciążyło archaiczne i naiwne, wzięte rodem z XIX w. łączenie dotrwałych do XX w. na powierzchni ziemi oraz rozpoznawanych w trakcie prac archeologicznych murów z najstarszymi wzmiankami pisanymi, a te w istocie pochodzą z lat 20-tych XIII w. Tyle tylko, że nawet nie ma pewności czy ta warownia stała w tym samym miejscu co znany nam obiekt. Dużo wskazuje zresztą na to, że ewentualna najstarsza faza zasiedlenia i umocnienia wzgórza zamkowego, którą można by ewentualnie wiązać z tymi informacjami historycznymi z 1 ćw. XIII stulecia, składała się wyłącznie z drewnianych i drewniano-ziemnych struktur. Kolejną ciekawostką jest to, że wg najnowszych poglądów ( na zamku toczą się od dobrych paru lat konsekwentnie prowadzone wykopaliska ) najstarszy zamek murowany mógł mieć plan nieregularny, wyznaczony poligonalnie zarysowanym murem obwodowym ( jego znaczny odcinek jest czytelny od wschodu, poniżej domu konwentu ); istnieje koncepcja wg której głównym składnikiem tego założenia była wieża - może ta sama, która znalazła się później w północno-zachodnim narożniku zamku konwentualnego ( wykopaliska wskazują, że w chwili budowy regularnego zamku właściwego wieża ta już istniała ), zwana potocznie bodajże Długim Hermanem ( jeśli dobrze zapamiętałem.