ZAMKI W POLSCE

Może kogoś zainteresuje, niedawno ukazała się monografia zamku w Sandomierzu, dostępna w muzealnym sklepiku w Muzeum Okręgowym w Sandomierzu, cena 55 zł



http://www.zamek-sandomierz.pl/sklep/pu ... b_Jryhou\0

Domyślam się, że jest to raczej podsumowanie stanu wiedzy na temat historii architektury zamku, niż nowe ujęcie?

_________________
Zakład Historii Sztuki Starożytnej i Średniowiecznej
Instytut Historii Sztuki UAM w Poznaniu

Też uważam, że jest to podsumowanie obecnie posiadanej wiedzy, być może w formie książki na pograniczu pracy naukowej, popularnonaukowej i albumu. Treści jeszcze nie znam (książkę zamówiłem dopiero dzisiaj), wiem tylko, że wewnątrz znajduje się duży zbiór ikonografii (nie wiem jakiej dokładnie, zapewne w większości już znanej). Gdy tylko ją otrzymam, postaram się podrzucić spis treści.

To daj znać jaka ona jest, bo jestem ciekawy i zastanawiam się nad zamówieniem

Nie ma sprawy

Też poproszę o spis treści, no i wrażenia z lektury, bo im mniej mam miejsca na półkach, tym wstrzemięźliwiej dokonuję zakupów.

W załączeniu obiecany spis treści i kilka fotografii wybranych dowolnie stron pracy.


Odnośnie samej treści. Książkę przejrzałem tylko pobieżnie, nie miałem czasu się w niej zagłębiać. Ale już na tej podstawię mogę stwierdzić, że nie jest to monografia zamku sandomierskiego, jakiej oczekiwało środowisko. Książka pomimo iż jest pracą naukową, to jednak mocno skręca w kierunku popularnonaukowej. Rozdziały są krótkie, mało treściwe i nie opracowane pod kątem historycznym. W pracy brakuje omówienia architektury, stanu badań archeologicznych, analizy struktury zabytkowej. Do prac archeologów badaczka co prawda się odwołuje, ale tylko jako przedstawienie suchych danych, bez ich interpretacji, głębszej analizy. Mam wrażenie, że nie konsultowała on swoich przypuszczeń z badaczami tego obiektu (M. Florkiem, M. Proksą) mimo iż cytuje ich teksty lub niepublikowane maszynopisy. O braku znajomości tematyki kastellologicznej świadczy także nieobecność w bibliografii pozycji kluczowych dla tego typu opracowań, przykładem będzie pominięcie Leksykonu zamków w Polsce.
Książka jest ładnie wydana, na kredowym papierze, jest tam dużo rycin, planszy, archiwalnych fotografii i innych tego typu elementów. Niektóre z nich nie są, moim zdaniem, potrzebne, ale część (np. fotografie z badań archiwalnych, rzuty i plany, które wydrukowane są w wysokiej jakości) stanowić może ciekawy element tej książki.
Trudno tę książkę jednoznacznie oceniać, z pewnością jest to pozycja godna uwagi, choć budzić będzie różne odczucia i sprawiać może wrażenie niezaspokojenia.
Na pełną i prawdziwą monografię zamku (którą powinien stworzyć interdyscyplinarny zespół badawczy) jeszcze poczekamy.

Dzięki za relację

Dzięki serdeczne Pawle! Należałem do osób, które potrzebowały jakiegoś wstępnego omówienia/relacji, aby podjąć decyzję o ewentualnym kupnie.

Dzięki za bardzo celną recenzję. Książkę z rożnych powodów kupię, ale rzeczywiście już treść zaprezentowanej losowo strony budzi pewne wątpliwości. Cały wywód o definicji zamku i grodu jest mocno przestarzały. Guerquin to wielki badacz zamków, który wiele rzeczy w polskiej kastellologii zapoczątkował, ale gdzie w tej definicji obecne są główne osiągnięcia Kajzera dotyczące gródków typu motte, czyli najliczniej u nas reprezentowanych siedzib rycerskich. Przecież to też zamki, a były po większej części skonstruowane z lekkiego budulca. Zatem nie można już dziś napisać, że zamki rzadko były z drewna, bo w naszym kraju szczególnie w XIII, XIV i zapewne XV w. to takich właśnie siedzib było najwięcej. Przecież rycerstwo w czymś musiało mieszkać. Na naszym forum nie są to oczywiście żadne rewelacje. Po prostu jestem zdziwiony, że w 2021 r. i to jeszcze w książce o tak ważnym zamku można posługiwać się takimi definicjami i wiedzą.

Autorka jest kustoszem muzeum działającego na zamku w Sandomierzu i jeśli się nie mylę, nie prowadzi badań nad architekturą średniowieczną, stąd te uproszczenia terminologiczne dot. zamków. Zresztą w moim macierzystym środowisku historyków sztuki one nadal trzymają się mocno i powszechnie za zamki uznaje się budowle murowane, a problematyka związana z wynikami badań archeologicznych przebija się do świadomości nielicznych historyków sztuki zajmujących się badaniami zamków.

_________________
Zakład Historii Sztuki Starożytnej i Średniowiecznej
Instytut Historii Sztuki UAM w Poznaniu

Z pewnością największym plusem tej pracy jest zawarta tam ikonografia, zdjęcia i ryciny, które zebrano w jednym miejscu.

Szkoda, że Dyrekcja zamku, odpowiadająca za wydanie tej monografii, nie pokusiła się o stworzenie książki zespołowej, podzielonej na rozdziały opracowane przez poszczególnych specjalistów w danej dziedzinie (pewnie chodziło o kwestie finansowe??). Oczywiście nie chcę umniejszać pracy Pani Bożeny E. Wódz, mogła ona jednak w większym stopniu skorzystać z pomocy badaczy prowadzących niegdyś badania na zamku, szczególnie M. Florka, który niemalże codziennie przebywa w tamtejszej delegaturze WKZ-u lub na przykład M. Proksy z Politechniki Rzeszowskiej. Mogła ona także w znacznie większym stopniu zapoznać się z podstawową literaturą kastellologiczną (Leksykon zamków… czy Zamki i społeczeństwo…), której z pewnością w bibliotece zamkowej w Sandomierzu nie brakuje. Dzięki temu uniknęłoby się chociażby dyskusji nad definicją zamku.

Myślę także, że postawienie na recenzentów, profesorów Z. Nogę i M. Rokosza nie było zbyt trafne. Są oni świetnymi historykami i uznanymi specjalistami, niemniej tematyka zamków jest im mało znana lub obca. Z tego też powodu niektóre, dla nas oczywiste, niuanse i nieścisłości nie zostały wyłapane i skorygowane na etapie prac redakcyjnych.

Rzecz jasna uwagi te odnoszą się do rozdziałów poświęconych archeologii i architekturze zamku sandomierskiego. Część zawierająca historię obiektu nie budzi większych wątpliwości.

Kupiłem z ciekawości. Tym bardziej, że historyczno-architektonicznej monografii zamku zapewne nie doczekamy się w najbliższych latach.

_________________
Zakład Historii Sztuki Starożytnej i Średniowiecznej
Instytut Historii Sztuki UAM w Poznaniu

Moim celem nie było deprecjonowanie pracy Autorki. Dobrze, że książka powstała, choćby z uwagi na zebranie wszystkich materiałów ikonograficznych, czy kartograficznych o tym ważnym zamku. Pewien zawód wziął się być może z naturalnych oczekiwań naszego środowiska, które każda kolejna wydawana publikacja próbuje udźwignąć, co naturalnie nie zawsze się udaje. Tytuł, objętość oraz smaczki edytorskie sugerują pracę skomponowaną w oparciu o zasady kastellologii (przynajmniej dla mnie ), a wydaje się że nie do końca tak jest. No ale nie zmienia to faktu, że dobrze że książka powstała. Ja jeszcze nie miałem jej w ręku, zatem moja ocena jest zupełnie powierzchowna i wycinkowa, ale z opinii Forumowiczów, którzy przynajmniej ją przejrzeli na razie nie wynika, aby np. miały tam się znajdować informacje na wskroś bałamutne. Są pewne nieścisłości, innych elementów ewidentnie zabrakło, ale książka posiada swoją wartość i to się dla mnie liczy. Dlatego właśnie ją nabędę

Ja również nie krytykuję książki, a tym bardziej autorki, którą zresztą miałem przyjemność poznać 10 lat temu i czekam na przesyłkę. Książki tego typu również są potrzebne i pożyteczne.

_________________
Zakład Historii Sztuki Starożytnej i Średniowiecznej
Instytut Historii Sztuki UAM w Poznaniu