ZAMKI W POLSCE

Klasy zabytków
Z Wikipedii

Klasy zabytków - obowiązująca w latach 1961-1973 pięciostopniowa klasyfikacja obiektów zabytkowych, określająca ich wartość artystyczną, historyczną i naukową.

Klasyfikacja zabytków nieruchomych, wprowadzona w Polsce wydaniem przez Dyrektora Zarządu Muzeów i Ochrony Zabytków instrukcji z 20 XII 1961 r. oraz pisma okólnego nr 14 z 30 XII 1963 r. w sprawie określenia grup weryfikacyjnych zabytków nieruchomych wpisywanych do rejestru wprowadziła pojęcie klas: od 0 – obejmującej „najcenniejsze” zabytki, do IV – zawierającej zabytki „najmniej wartościowe”.

Zabytki nieruchome podzielone zostały wówczas na pięć grup pod względem ich wartości:

* 0 – zabytki i zespoły zabytkowe o najwyższej wartości artystycznej, historycznej i naukowej w skali światowej, które mogą być uznane za pomnik historii;
* I – reprezentacyjne w skali krajowej, dobrze zachowane, nie przebudowywane w nowszych czasach;
* II – reprezentacyjne dla regionu lub miejscowości lub przebudowane przy zachowaniu znacznej części dawnej substancji zabytkowej;
* III – przeciętnej lub miernej, lecz bezspornej wartości artystycznej, historycznej lub naukowej;
* IV – obiekty pierwotnie zaliczające się do wyższych grup klasyfikacyjnych, których zły stan techniczny wyklucza skuteczną konserwację, a wartość artystyczna, historyczna i naukowa jest minimalna.

Klasyfikacja ta, zgodnie z ogólnoświatowymi tendencjami uchylona w 1973 r., spowodowała nieodwracalne straty w postaci np. zniszczenia wiatraków, drewnianej zabudowy wiejskiej, obiektów z drugiej połowy XIX w. i innych mniej spektakularnych obiektów zabytkowych.

Przedstawiając zgubne skutki owej klasyfikacji dla ochrony dóbr kultury w Polsce Jan Pruszyński pisze, że „doczekała się określenia ‘brzytwa w ręku szaleńca’, gdyż jej bezpośrednim skutkiem było zniszczenie znacznej części zabudowy drewnianej, architektury małomiasteczkowej i przedmiejskiej, a niejednokrotnie uniemożliwiła interwencję konserwatorską nawet tam, gdzie była ona jeszcze możliwa”.

Niestety, wiele niezorientowanych osób, zwłaszcza dziennikarzy i polityków, nadal posługuje się błędnym pojęciem "zabytku klasy 0".

Bibliografia:

* Jan Pruszyński, Ochrona zabytków w Polsce. Geneza, organizacja, prawo, Warszawa 1989 ISBN 83-01-09344-7

Czy nie sądzicie, że taka wewnętrzna środowiskowa klasyfikacja przydała by się na dziś po to by określić priorytety w sytuacji gdy wali się, rozpada zabytkowy obiekt a jednocześnie odbudowuje się zamki o niewiadomym wyglądzie?

Warszawa
ODSŁUCHAJ
AAA
PAP, PG/06:11
Działalność "burzymurków" całkowicie bezkarna
"Życie Warszawy": Osoby, które niszczą zabytki, będą skutecznie ścigane przez wyszkolonych prokuratorów, zapowiadała, wojewódzka konserwator w Warszawie - Barbara Jezierska. Na razie skończyło się wyłącznie na zapowiedziach.
Gazeta podaje liczne przykłady działalności "burzymurków", doprowadzających zabytki do ruiny. Pisze, że śledczy umarzają postępowania, tłumacząc to niską szkodliwością społeczną czynu. A przecież chodzi o nasze dobra kultury, alarmują społecznicy.

Miłośnicy zabytków liczyli, że podejście prokuratorów zmienią specjalne szkolenia. W maju na prośbę wojewódzkiej konserwator w prokuraturach okręgowych i apelacyjnych na Mazowszu wyznaczono śledczych, którzy mieli czuwać nad postępowaniami dotyczącymi niszczenia cennych obiektów.

Jak się nieoficjalnie dowiedziało "Życie Warszawy", takich spotkań edukacyjnych dotychczas było zaledwie kilka. Prokuratorzy niewiele też z nich wynoszą. - Na razie niczego nowego się nie nauczyłem. Pod względem merytorycznym te zajęcia nie różnią się zbytnio od tych na studiach. Podczas spotkań padają wyłącznie deklaracje o współpracy czy konieczności lepszego dbania o zabytki. I to wszystko, opowiada jeden ze śledczych, który brał udział w takim szkoleniu.

Więcej informacji w dzisiejszym "Życia Warszawy".