ZAMKI W POLSCE

"Organizacja życia na zamku krzyżackim w Malborku w czasach wielkich mistrzów (1309-1457)" Sławomir Jóźwiak, Janusz Trupinda


Wypatrzyłem tą pozycję na w sklepie muzeum zamkowego w Malborku, cena dość wysoka - 70zł. Czy ktoś z forumowiczów może ma jakieś bardziej szczegółowe informacje o niej, może spis treści? Warta jest swojej ceny?

_________________
Spieszmy się oglądać zamki, tak szybko odchodzą

Jestem zdziwiony, nikt nic o niej nie wie - niemożliwe

_________________
Spieszmy się oglądać zamki, tak szybko odchodzą

Czytałem...i cóż rzecz...bardzo dobra pozycja...logika, dedukcja i destrukacja poglądów kilku historyków sztuki (chyba najbardziej dostaje się K. Pospiesznemu), naprawde książka unaocznia na czym polega praca historyka i wyciąganie informacji ze źródeł (mój promotor zwykł mawiać że jeśli jakaś kłódka wisiała gdzieś w piwnicy jakiegoś krzyżackiego zamku i gdziekolwiek pojawia sie w źródłach to jest na pewno w książce Pana Sławka)...zresztą z jednym ze współautorów, prof. Jóźwiakiem miałem przyjemność odbyć kilka zajęć....niesamowity człowiek, niesamowite zajęcia...zachęcam jak najbardziej do przeczytania

Ten post Malca to bym polecał niektórym panom z Grudziądza, by sięgnęli też do pozycji:
Jóźwiak S., Centralne i terytorialne organy władzy zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1228-1410. Rozwój – Przekształcenia - Kompetencje, Toruń 2001.

Przynajmniej na swojej stronie internetowej może nie pisaliby, że komturstwo w Grudziądzu powstało ok. 1250 r. Chociaż nie wiadomo?

Malec pisze:

Hm, myślałem, że jest on archeologiem albo architektem z wykształcenia. A możesz więcej coś napisać o tej krytyce? Bo ja do tej pory prace Pospiesznego bardzo ceniłem. I tak przy okazji - jeśli zechcesz ujawnić: jesteś z historii czy z jakiegoś innego kierunku UMK?

Tak, jestem z histrorii, na histrorii sztuki zresztą też (choć obecnie klaruje sie sytuacja czy pociągnę ten kierunek dalej czy nie)....z racji tego w tym semestrze mam okazje uczęszczać na zajęcia z dr Pospiesznym (przemiły czlowiek, choć czasem trudno uchwycić sens tego co mówi, zresztą do tez pana Pospiesznego toruńscy historycy podchodzą z dużą rezerwą)

Co do książki to moim zdaniem najważniejszym osiągnięciem Jóźwiaka i Trupindy (obaj panowie są historykami) jest udowodnienie braku pomieszczenia zwanego kapitularzem w zamkach konwentualnych (rzecz bezmyślnie przepisywana od czasów Steinbrechta). Takiego pomieszczenia po prostu nie było! W źródłach ani razu nie pada słowo określające kapitularz...jest za to remter (bądź spolszczony rętarz) czyli refektarz...i tam właśnie obradowała kapituła. Autorzy udowadniają to bodajże na przykładzie zamku toruńskiego, a przedstawiona argumantacja mnie przekonuje. Jednak pchany ciekawością usiadłem w Czytelni Pomorzoznawczej i przewertrowałem kilka tomów źródeł. Jóźwiak i Trupinda mają rację. Teza ta została włączona w najnowsze opracowanie o historii Zakonu (via: Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach. Władza i społeczeństwo, red. M. Biskup, R. Czaja, Warszawa 2008.)

Jeśli chodzi o uwagi wytykane Pospiesznemu chodzi głównie o jego publikacje dotyczące Malborka. (szczegółów nie pamiętam, ale były to kwestie dotyczace umiejscowienia poszczególnych pomieszczeń czy ich funkcji, datowanie hm...książkę dostałem prosto z druku i od razu przeczytalem, a było to rok czy dwa temu). Wiele razy "dostaje" się w tej publikacji h. sz. jako nauce, z drugiej strony podkreśla się konieczność korzystania ze źródeł pisanych (także przez h. sztuki)

?
A co można zarzucić historii sztuki jako nauce? Wielu historykom sztuki można zarzucać różne rzeczy, podobnie jak archeologom, historykom "tradycyjnym" itd., ale nauce jako całości? Mógłbyś doprecyzować?

[quote]z drugiej strony podkreśla się konieczność korzystania ze źródeł pisanych (także przez h. sztuki)

Zgadzam się, że każdej nauce mozna coś zarzucić...starałem się tylko przekazać poglądy jakie reprezentuje ta książka...jest ona pisana przez historyków i wyraża "historyczny" punkt widzenia jesli chodzi o metodologię i podejście do tematu (krytyka wyciągania za daleko idących wniosków na podstawie badań architektonicznych). Jednak Panowie Jóźwiak i Trupinda mają trochę racji...najlepszym dowodem na to jest własnie kwestia owego kapitularza...który został "stworzony" i niejako lansowany własnie przez historyków sztuki...jeśli chodzi o wykorzystywanie przez nich źródeł pisanych hmm domeną historyka sztuki są badania architektoniczne (odnosząc sie teraz do budownictwa zamkowego) i one stanowią podstawę dowodzenia w przypadku tej nauki. Źródła pisane stanowią w tym przypadku tylko dopełnienie tych badać (mam nadzieje ze sie ze mną zgodzisz w tej kwestii). Choć współcześnie odchodzi się od podejścia do zamków z tej jednej historycznej, historyczno-sztucznej czy archeologicznej strony na rzecz interdyscyplinarności. (przykładem tego publikacja badań skrzydła półncnego zamku malborskiego bodaj pod redakcją prof. Poksińskiej). Uważam że to dobra droga.

Myślę ze nie rozstrzygniemy kwestii czy to historia sztuki czy historia (a moze archeologia) jest bardziej predystynowana do badania budownictwa warownego...każdy powinien robić to co umie najlepiej, dokładać kolejny fragment do tego kamienno-ceglanego tematu. Poszerzać wiedzę o zamkach może zarówno archeolog, historyk sztuki jak i historyk. Choć dobry kastelolog musi być tak naprawdę po trochu każdym z nich.



Przykład?

Nie znam nauki, której można by coś zarzucić jako takiej. Jeżeli można, to nie mamy do czynienia z nauką.
Za to wiele można zarzucać ludziom te nauki uprawiającym.

Historia sztuki, poza metodą ikonologiczną - w niewielkim stopniu stosowalną do architektury - nie posiada własnej metodologii.
Badania architektoniczne nie są charakterystycznych dla historii sztuki sposobem badań. Zdecydowanie bardziej dla architektów. Nie wiem jak na UMK, ale z tego, co mi wiadomo, to na innych polskich uniwersytetach nie uczy się na historii sztuki metodologii badan architektonicznych, nie ma praktyk w tym zakresie - niestety coraz bardziej odchodzi się w kierunku innych sztuk niż architektura.
Ja jak byłem na I roku 10 lat temu miałem zajęcia z inwentaryzacji architektury, również praktyczne. Zdaje się dziś już tam, gdzie studiowałem, takich zajęć nie mają.

Posiada za to historia sztuki konkretny przedmiot badań - którym, trywialnie mówiąc jest sztuka.

Oczywiście dziś się to bardzo rozmywa i szczerze mówiąc ciężko uzasadniać istnienie akurat historii sztuki jako odrębnego kierunku studiów uniwersyteckich - moim skromnym zdaniem, jako historyka sztuki właśnie
Zajmujemy się np. programem użytkowym rezydencji, jego związkiem z ceremoniałem, ale też sprawami z pogranicza historii gospodarczej (to przy okazji książki o której mówimy akurat porównanie na miejscu) - czy to jeszcze sztuka, jako przedmiot badań? Czy np. przeciętne budownictwo historyczne, jakie opracowujemy, to jeszcze sztuka? czy jakikolwiek element kultury, jaki badamy - to sztuka? Oczywiście to kwestia definicji.
Problem jest zresztą innego rodzaju.
Akurat historycy sztuki, znani mi, nie są w stanie pracować bez styczności z materiałami źródłowymi różnych rodzajów, w tym, szczególnie, oprócz oglądu samego zabytku jako źródła - związanych z nim źródeł pisanych. Weź sobie którykolwiek tom np. lubelskich "Studiów nad Sztuką Renesansu i Baroku", krakowskiego "Modusa", warszawskiego "Baroku", już o sztandarowych pismach typu BHS nie wspominając - i znajdź mi tekst nie oparty na źródłach pisanych, jeśli takie w odniesieniu do tematu pracy istnieją.
I odwrotnie - weź do ręki np. "Przegląd Historyczny", "Res Historica" itd. i powiedz mi jak bardzo historycy "tradycyjni" korzystają ze źródeł innych niż pisane Historycy obywają się bez innych źródeł niż materiały pisane - i to bardzo często.

co więcej, nie otrzymują zbytniej wiedzy na studiach dotyczącej form artystycznych - i potem można przeczytać, jak taki pan sobie pisze sobie o parafii w pewnym mieście i nazywa barokowy kościół gotyckim...

Jak pewnie wiesz, każde źródło wymaga weryfikacji i interpretacji - i dopiero spojrzenie na badany temat z punktu widzenia różnych dostępnych źródeł, daje nam możliwość wyciągania konkretnych wniosków. Jeżeli ktoś tego nie robi z braku możliwości - bo np. ograniczony jest zasób źródeł - to jest to w jakimś stopniu usprawiedliwione. Ale jeżeli nie robi tego, bo ogranicza się do pewnego ich rodzaju ze względu na swoją wygodę, przyzwyczajenie itd. - to niezależnie od tego, czy jest to historyk, historyk sztuki czy archeolog - jest to brak rzetelności - po prostu.

Jest taki ciekawy przykład: w Niezdowie koło Opola Lubelskiego stoi sobie klasycystyczny pałacyk Lubomirskich z końca XVIII wieku. Opracowano go po wojnie kilkukrotnie, opierając się na materiałach archiwalnych - wynikało z nich, kiedy pałac zbudowano, wynikła historia własności itd. Wynikało też z nich, że przed tym pałacem w tym miejscu nic nie było. Dwa lata temu obok wykopano murowany dwór, o metryce co najmniej szesnastowiecznej, o którym nie ma ani słowa w znanych źródłach pisanych

Niestety, szczególnie historycy mają zwyczaj ograniczania się do korzystania ze źródeł pisanych.

W ogóle jest dość zabawne, że część naszej nauki, która też jest jej pewnym wycinkiem, rości sobie pretensje do wyczerpującego charakteru - mam na myśli część historii określaną jako historię - to, co jest wykładane na polskich uniwersytetach jako historia. W zasadzie to, można powiedzieć historia wg źródeł pisanych

W nawiązaniu do postu p. Huberta. 6 lat temu napisałem pracę, podejmującą kwestie synchronizacji źródeł na przykładzie Grudziądza.



Źródła powinny się zazębiać, jak w werku zegarka. Niestety wiele osób tego nie przyjmuje do wiadomości i preferuje swoją wydumaną wizję, nie mającą oparcia w źródłach.

Podam taki przykład z Grudziądza, dotyczący rynku. 4-5 planów katatastralnych, powstałych od końca XVII w. do początku XIX w. wykluczają pełną zabudowę wszystkich pierzei rynku, całkowity brak szczytów pierzei południowej w 1772 r. to jednak tradycyjnie się podaje, ze taka zabudowa była w tym czasie.

Dla wielu osób bowiem, dot. to zabytków sztuki i architektury łatwiej sklasyfikować obiekt wg szablonu, aniżeli wgłębiać się w pisane teksty źródłowe.

Inny przykład z Grudziądza. Nie jest znany żaden dokument wskazujący, że budowę kościoła rozpoczęto w 1286 r. Mimo to powszechnie się to pisze. Rok wskazuje na konkretne wydarzenie jakim byłoby tu rozpoczęcie budowy kościoła. Ale takie wydarzenie nie jest potwierdzone źródłowo. Można tylko pisać, że kościół zapewne zaczęto budować w 2 poł. XIII w. , bez podawania żadnych precyzyjnych lat. Najstarszy zachowany dokument, dotyczący kościoła św. Mikołaja pochodzi dopiero z 1524 r.

Podobnie z ratuszem na rynku. Jako historyk nie mam prawa powiedzieć, że na tym rynku od czasów średniowiecza stał murowany ratusz, ponieważ nie ma na to dowodów źródłowych. Mogę tylko napisać, że najstarszy dokument, mówiący o ratuszu na rynku pochodzi z 1592 r.

Refleksja na koniec. Na swojej osobie doświadczyłem, że trzymając się ściśle źródeł historycznych, jestem posądzany o fantazję. Łatwo bowiem przygotować folder turystyczny, czy stronę internetową, mając za źródło informacji Roczniki Grudziądzkie z lat 60-70 XX w. plus Katalog Zabytków Sztuki w Polsce z 1974 r.

Ciekawe stwierdzenie...jednak dwie linijki niżej niejako przeczysz sam sobie

[quote]Historia sztuki, poza metodą ikonologiczną - w niewielkim stopniu stosowalną do architektury - nie posiada własnej metodologii.

Nauki klasyfikuje się nie tylko za pomocą metodologii, ale również za pomocą przedmiotu badań. nie przeczę sobie.
Powtarzam - żadnej nauce jako takiej zarzucić się nic nie da. Zarzucać można wiele ludziom, którzy te nauki nie od końca świadomie uprawiają.

Do historii "tradycyjnej" - tak samo Absurd polega na niezrozumieniu, że te wszystkie nauki, o których mówimy są po prostu dyscyplinami historii. Uczenie historii pojmowanej tradycyjnie jest pewnym nieporozumieniem.
A historia sztuki - to jest ciekawe, bo ta dyscyplina miała jakieś szczególne szczęście, zapewne ze względów prestiżowo-pretensjonalnych, jak sądzę, żeby wydzielić się bardziej niż inne dyscypliny historyczne - i to wydzielić się w sensie dydaktycznym jedynie.
Ciekawe, ze np. historii gospodarczej nie naucza się na odrębnych kierunkach

[quote]Obu profesjom zdarza się czasem nierzetelność.

Ja nie mam nic do nauki jako takiej. Cały czas odnosze sie do h. sztuki i historii.



To zdanie ("Obu profesjom zdarza się czasem nierzetelność.") padło własnie w odniesnieniu do ludzi...historyków i historyków sztuki.

[quote]A co do historyków: właśnie kończę skład książki z konferencji o pijarach w Polsce, na ok. 60 artykułów, głównie historyków, przytłaczająca większość jest oparta wyłącznie na materiale pisanym. Wyjątkami są dwa artykuły panów z Moraw, oraz mój

Do tej dyskusji nawiązałem w temacie grudziądzkim

http://zamek.mojeforum.net/viewtopic.php?p=23475#23475

Co do dowolności interpretacji, stosowanej przez historyków sztuki

Chrystus Zmartwychwstały zinterpretowany jako alegoria handlu. Jest to przykład z Grudziądza. Zdjęcie na wskazanej stronie, post z 3.04.10.
Źródła pisane ograniczają pole interpretacji a jeśli ktoś ma "lekkie pióro", będzie ich unikał.

"Dowodnie" jak piszesz ( ja nie mogę się wypowiedzieć bo nie jestem bliżej w temacie), wykazane zostało, że ci panowie w sposób niewystarczający korzystali ze źródeł pisanych - a nie, że historycy sztuki niewystarczająco korzystają ze źródeł pisanych. Ja Ci mogę "dowodnie" na takiej samej podstawie - czyjejś publikacji - wykazać, że historycy "tradycyjni" nie rozróżniają gotyku od baroku. Tyle samo będzie prawdy w jednym, jak i w drugim stwierdzeniu - i tak samo jedno, jak i drugie będzie krzywdzące dla wielu ludzi, którzy starają się być w swoich badaniach rzetelni - rozumiesz?
Jeśli dwóch historyków sztuki, którzy akurat są pod ręką nie ma jednej ręki, to czy jest to wystarczająca przesłanka, by twierdzić, że historycy nie mają jednej ręki?

[quote="malec"]
Za pomocą jakiej metody historyk sztuki bada architekturę?

Przepraszam, ale ja ten przykład wziąłem ze sztandarowej pozycji historyków sztuki:

Niewątpliwie są i bardzo wymagający od siebie i od innych historycy sztuki. Akurat spotkałem się z takim przykładem, który mnie, jako historykowi stwarza wiele problemów. Ponieważ podawanie argumentacji źródłowej przypomina rzucanie grochem o ścianę. Zresztą na tym forum niejednokrotnie pod swoim adresem czytałem w postach takie zdania: pan nie ma racji, pan nie przedstawił żadnych dowodów, itd.

Na podstawie tej publikacji opracowane są noty zabytków w Krajowym Rejestrze Zabytków Nieruchomych. Dla Miejskiego Konserwatora Zabytków w Grudziądzu podobnie jest to zapewne podstawowa pozycja w pracy. Przekonałem się o tym osobiście, gdy pełniłem funkcję prezesa Oddz. PTH w Grudziądzu. Obecnie na podstawie katalogu przygotowuje się szklane tablice informacyjne.
Z publikacji tej można się dowiedzieć, że zapewne pośmiertnie komtur krzyżacki wydał pozwolenie na budowę spichrzy nadwiślańskich. Datowanie spichrzy prawie, jak rzutem na taśmę, wiek XVII-XVIII. Podobnie z kamienicami. Gdy się przyjrzeć, dlaczego tak się stało, odpowiedź jest zapewne prosta. Nie zauważono, że w średniowieczu też występowało wiązanie krzyżowe. Podobnie z datacją kamienic.

Z własnego doświadczenia wiem, że osoby odpowiedzialne z urzędu za promocję historii i architektury Grudziądza nie chcą, przepraszam za wyrażenie zrezygnować z tego kagańca, jakim jest katalog zabytków z 1974 r. Bo tak jest wygodnie. Bardziej medialnie jest promować Grudziądz z pozycji tradycji kawaleryjskiej, jak pokazywać zabytki architektury. Spichrze nadwiślańskie np. pokazuje się już jako obiekt poszatkowany wg ksiąg wieczystych w XIX-XX w. a nie wyostrza się wizerunku bryły pierwotnej, czytelnej od strony Wisły. Obecnie np. jeden dawniej jednorodny architektonicznie obiekt jest poszatkowany np. na 5-6 części, z własnym numerem w księdze wieczystej i tak ujęty w katalogu zabytków.

Żeby nie być gołosłownym, podaję skan strony z katalogu zabytków, gdzie Chrystus Zmartwychwstały jest interpretowany jako alegoria handlu:
strona 37, spichrz Nr 47



i odpowiednio do tekstu zdjęcie

Przepraszam, ale chyba sie nie rozumiemy. Ja nie zamierzam wrzucać wszystkich historyków czy historyków sztuki do "jednego worka", nie twierdzę że jedni są lepsi od innych. Niestety inaczej czyni mój adwersarz.



No chyba jednak nie codziennością jeśli przez bez mała 100 lat mamy do czynienia własnie z takim "kwiatkiem" jak przywołany przeze mnie kapitularz.

Załóżmy jednak, że przyjmę tę "normę i codzienność" (choć sam mam inne doświadczenia). Pozostaje pytanie czy h. sztuki jest przygotowany do krytyki źródeł pisanych? Było już o programach uniwersyteckich i wydaje mi się, że żadna uczelnia w Polsce w ramach prowadzenia studiów na kierunku historia sztuki nie oferuje takich przedmiotów jak paleografia, neografia, metodologia histroii, nauki pomocnicze historii (nie w wymiarze 1 zajęć tygodniowo przez jeden semestr, bo takie miałem) czy specjalistyczne lektoraty (np ze staroniemieckiego, łaciny kościelnej albo średniowiecznej). Z krytyką źródeł pisanych studia te mają bardzo mało wspólnego. Na tej podstawie mogę stwierdzić, że historyk sztuki, który opuszcza uczelnie nie jest przygotowany do analizy i interpretacji źródeł pisanych. Znajdź mi zatem historyka sztuki, który siądzie nad średniowiecznym rekopisem, najpierw stwierdzi jego autentyczność, potem go zanalizuje i wyciągnie potrzebne dla siebie informacje następnie je interpretując. Ze świecą szukać. Wykorzystywać źródła można owszem...pytanie czy ma się umiejętności i doświadczenie by robić to dobrze.

Myślę że pan Marek ma sporo racji. Architektura, przynajmniej ta którą się zajmuj, posiada wieksze pole interpretacji niż napisane słowo.

I jeszcze raz polecam książkę Trupindy i Jóźwiaka (bo cała ta dyskusja z mojej strony jest właśnie w kontekście tej książki):)

Przepraszam, ale czy jest Pan pewien, że to jest Chrystus?

Dodane po 19 minutach:

[quote=" aa "]Załóżmy jednak, że przyjmę tę "normę i codzienność" (choć sam mam inne doświadczenia). Pozostaje pytanie czy h. sztuki jest przygotowany do krytyki źródeł pisanych? Było już o programach uniwersyteckich i wydaje mi się, że żadna uczelnia w Polsce w ramach prowadzenia studiów na kierunku historia sztuki nie oferuje takich przedmiotów jak paleografia, neografia, metodologia historii, nauki pomocnicze historii (nie w wymiarze 1 zajęć tygodniowo przez jeden semestr, bo takie miałem) czy specjalistyczne lektoraty (np ze staroniemieckiego, łaciny kościelnej albo średniowiecznej). Z krytyką źródeł pisanych studia te mają bardzo mało wspólnego. Na tej podstawie mogę stwierdzić, że historyk sztuki, który opuszcza uczelnie nie jest przygotowany do analizy i interpretacji źródeł pisanych. Znajdź mi zatem historyka sztuki, który siądzie nad średniowiecznym rękopisem, najpierw stwierdzi jego autentyczność, potem go zanalizuje i wyciągnie potrzebne dla siebie informacje następnie je interpretując. Ze świecą szukać. Wykorzystywać źródła można owszem...pytanie czy ma się umiejętności i doświadczenie by robić to dobrze.

Komentarz do zdjęcia w moim poscie z 3 kwietnia

http://zamek.mojeforum.net/post-vp23475.html#23475

Panie Hubercie, wczoraj Pan był innego zdania a dzisiaj gdy Pan przeczytał nazwiska autorów publikacji, zdanie inne.

"I znowu...
Panie Marku: jeśli już, to stosowanej przez konkretne osoby, a nie przez historyków sztuki!
Na egzaminie z ikonografii u nas ktoś taki by wyleciał z dwóją. To człowiek był niedouczony, a nie historycy sztuki stosują dowolną interpretację!
Lekkie pióro tu nie ma nic do rzeczy.
Podobne przedstawienia Chrystusa można zobaczyć na setkach kartek wielkanocnych i trzeba naprawdę "talentu", by je interpretować jako alegorię handlu jajami."

Wczoraj nie znałem obrazka. Nie zaglądałem do tamtego wątku.
Po zobaczeniu obrazka widzę, że to raczej nie jest Chrystus Zmartwychwstały
A co od nazwisk - fakt - jak zobaczyłem te nazwiska, to wolałem się przyjrzeć obrazkowi. Przepraszam, ale Brykowski raczej by takiego kiksu nie popełnił.
Przedstawienie, które Pan pokazuje ma analogie, bynajmniej nie wśród przedstawień Chrystusa - ale wśród alegorycznych przedstawień fortuny, na przykład.

Czyli wynika jednak z tego że przygotowani do krytyki źródeł pisanych, przynajmniej tych średniowiecznych, nie są. Wydaje mi się, że kilka godzin nph-ów czy innych tajemniczych "rozmaitych zajęć" (które chyba jednak nie obejmują krytyki źródeł pisanych) nie doporowadzi do tego, że historyk sztuki rzetelnie potrafi źródło zanalizować. Ja mówie o h. sztuki ogólnie. Nie każdy wie o tym co bedzie robił po studiach. Z własnego doświadczenia wiem że żaden (!) ze studentów h. sz. nie chodzi na zajęcia stricte historyczne. Równie dobrze historycy mogą chodzić na zajęcia z historii sztuki (co ma miejsce przyjamniej na UMK).

Nie wmówi mi się ze student, który skończy h. sz. potrafi analizowac i interpretowac źródła.

Żadnych źródeł? W ogóle?

A jednak tacy są.

Czy ty masz jakiś uraz w stosunku do historyków sztuki?

Jak widać na załączonym wyżej obrazku/przypadku pana Marka historycy są za to najczęściej nieprzygotowani do analizy materiałów, że tak ogólnie powiem wizualnych.

Tylko czy to są zarzuty wobec całych nauk?

Chyba raczej do sposobu nauczania i programu studiów - który jest bardzo różny w zależności od miejsca.

Wiesz, student po opuszczeniu uczelni rzadko jest w stanie coś konkretnego zrobić - i to się naprawdę widzi dopiero gdy się pójdzie do pracy - na sobie samym, na współpracownikach, na młodych stażystach, którzy przychodzą. I tak jest niezależnie od kierunku studiów.
Naprawdę to, czy ktoś będzie sensownie badał nie zależy od profesji wyniesionej ze studiów.

Panie Hubercie , zwracam honor. Na płaskorzeźbie jest kobieta.

Swoją drogą ciekawe przedstawienie. Tak na szybko nie znalazłem pełnej analogii (choć pewnie bliżej morza takowe istnieją). Połączenie postaci Fortuny ze skrzydłami Hermesa, a do tego wyraźne żeglarskie akcenty: żagiel, kotwica - Cesare Ripa czegoś takiego nie pokazuje, nie mam pod ręką innych podobnych zbiorów - ale ujęcie takiego przedstawienia jako alegorii handlu o wyraźnych morskich czy też rzecznych konotacjach wydaje się logiczne. Na spichrzu położonych nad główną handlową drogą wodną tej części Europy - w pełni uzasadnione przedstawienie.