Tytuły

ZAMKI W POLSCE

Forum miłośników zamków (zał. 2006)



Utwórz nowy temat Odpowiedz w temacie  [ Posty: 3 ] 
Autor Wiadomość
PostNapisane: 2007-09-09 20:24 
Offline
Ojciec Dyrektor
Avatar użytkownika

Dołączył(a): 2006-02-02 15:32
Posty: 6938
Lokalizacja: Warszawa
Wrote:
Agnieszka Januszek
Rezydencja królewska w Niepołomicach w czasach panowania Zygmunta Augusta 1548-1572

Lublin 2006, TN KUL, format B5, ss. 268
ISBN 83-7306-308-0

Image

Autorka rozprawy Rezydencja królewska w Niepołomicach w czasach panowania Zygmunta Augusta 1548-1572 omawia, na podstawie bogatych źródeł archiwalnych, skomplikowany proces około 20 lat trwającej budowy jednego z najwspanialszych obiektów renesansowych w Polsce. Przedstawia też jego funkcjonowanie jako centrum administracyjno-gospodarczego oraz wypoczynkowej rezydencji ostatniego Jagiellona. Dzieło renesansowej przebudowy zamku w Niepołomicach ukazane zostało na tle słabo dotychczas znanej działalności Zygmunta Augusta jako mecenasa architektury.

cena 29,00 zł http://www.kul.lublin.pl/ksiegarnia/autor/januszek.html


Można kupić w Prusie na KP w Warszawie. Czy coś ta publikacja jest warta - nie wiem, bo tylko przekartkowałem.


Góra
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
PostNapisane: 2007-09-09 22:45 
Offline
Avatar użytkownika

Dołączył(a): 2006-03-29 20:47
Posty: 1892
Lokalizacja: Ząbki
SPIS TREŚCI
Wstęp . 7
Rozdział I. Przebudowa zamków i dworów królewskich za Zygmunta Augusta 23
Międzyrzecz Wlkp., Krzepice, Bugaj, Piotrków, Sandomierz, Łobzów, Kraków – Wawel, Niepołomice, Lubowla, Lublin, Krasnystaw, Tykocin, Knyszyn, Birsztany, Wirszuppy, Wilno – Zamek Dolny, Lwów, Bacław.

Rozdział II. Dzieje zamku niepołomickiego od połowy XIV w. do czasów Zygmunta I 81
Rozdział III. Renesansowa przebudowa zamku niepołomickiego (1548-1571) 107
Rozdział IV. Materialne podstawy utrzymania zamku 171
Rozdział V. Funkcjonowanie zamku w Niepołomicach za Zygmunta Augusta 207
Zakończenie 229
Bibliografia 235
Aneks 255


Praca podzielona jest na pięć rozdziałów. Pierwszy dotyczy działalności budowlanej Zygmunta Augusta w dziedzinie architektury rezydencjonalnej. Na podstawie literatury, a także w ograniczonym zakresie, źródeł rękopiśmiennych i wydanych drukiem podjęto w nim próbę przedstawienia najpełniejszego dotychczas obrazu aktywności monarchy w tej sferze. Wiadomości dotyczące królewskich inwestycji budowlanych gromadzone były początkowo niejako przypadkowo, na marginesie kwerendy materiałów dotyczących rezydencji niepołomickiej. W wyniku nawet tej niesystematycznej kwerendy listę obiektów, których przebudowę dotychczas wiązano z mecenatem Zygmunta Augusta, należało znacznie rozszerzyć. Dalsze, usystematyzowane już poszukiwania zaowocowały zestawieniem listy 18 obiektów, które zostały przebudowane lub wzniesione na polecenie Zygmunta Augusta oraz wskazaniem jeszcze co najmniej kilku, które prawdopodobnie też włączone były w orbitę królewskiej działalności budowlanej, ale szczupłość podstawy źródłowej i niedostatek badań nie pozwalają na tym etapie na przybliżenie udziału króla w ich przemianach architektonicznych. W obliczu zaskakująco dużej liczby obiektów, których budowę lub przebudowę Zygmunt August zlecił i finansował, powszechnie przyjęta w literaturze opinia o pasywnym i mało efektywnym mecenacie architektonicznym monarchy wydała się niesłuszna i krzywdząca. Ta część pracy stanowi również pewnego rodzaju tło do pokazania głównego przedmiotu zainteresowania rozprawy zamku w Niepołomicach. Przedstawienie tej inwestycji na tle możliwie najpełniej opisanej działalności budowlanej Zygmunta Augusta, pozwala z jednej strony widzieć przebudowę tej rezydencji jako element większej całości, a nie pojedynczy jedynie przejaw zainteresowania króla taką aktywnością, z drugiej natomiast daje szansę pokazania wszystkich specyficznych cech tej inwestycji, które bez tej ogólniejszej perspektywy nie byłyby wyraźnie widoczne. W rozdziale podjęto również próbę odpowiedzi na pytania o funkcje i rolę królewskiej działalności budowlanej a także motywacje monarchy przy wyborze tych właśnie rezydencji. Dopełnienie stanowi mapa (w Aneksie) ukazująca rozmieszczenie omówionych w rozdziale obiektów.

Rozdział drugi poświęcony jest dziejom zamku w Niepołomicach od jego początków w połowie XIV wieku do końca panowania Zygmunta Starego. Na podstawie dostępnych źródeł, głownie opublikowanych, i opracowań przedstawiono w nim kolejne etapy ewolucji tego obiektu na przestrzeni dwóch wieków. W ograniczonym, dostosowanym do potrzeb przedstawienia tematu pracy zakresie przedstawiono funkcjonowanie zamku w omawianym okresie. Skupiono się natomiast na szczegółowym opisie wszystkich prac budowlanych przeprowadzanych w Niepołomicach do połowy XVI wieku, których ślady pozostały w zachowanych materiałach źródłowych.

Dzieje przebudowy rezydencji w czasach panowania Zygmunta Augusta stanowią przedmiot trzeciego rozdziału. Ta część pracy oparta jest w całości na rękopiśmiennych materiałach źródłowych wspomnianych już rachunkach królewskich przechowywanych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie. Jest to pierwsza w historii badań nad tym zagadnieniem próba szerokiego wykorzystania zespołu rachunków do przedstawienia drugiego, co do wielkości, po wileńskirn, przedsięwzięcia budowlanego Zygmunta Augusta. Bogate archiwalia są podstawą do odtworzenia przebiegu kolejnych etapów długotrwałej inwestycji, przeznaczonych na nią wydatków i wielu zagadnień technicznych, charakterystycznych dla dużego placu budowy w drugiej połowie XVI wieku. Przedstawione w rozdziale informacje pozwalają na zweryfikowanie niektórych błędnych tez i ustalenie potwierdzonych źródłowo faktów, które rozstrzygają wiele niejasności. Rozdział czwarty poświęcony jest problematyce materialnych podstaw utrzymania; służy przedstawieniu użytkowania rezydencji przez monarchę. Bliskość stolicy i możliwość organizowania ulubionych przez ostatniego Jagiellona łowów, stanowiły atuty podkrakowskiej siedziby i w znacznym stopniu przyczyniły się do rozwoju nie tylko samego zamku, ale także Niepołomic i okolicznych wsi. Przeanalizowano w nim wpływ myśliwskiego charakteru królewskiej rezydencji na położenie prawne okolicznej ludności oraz jej zobowiązania i wypływające z tego posługi. Podstawę stanowią inwentarz (1560) i lustracja starostwa niepołomickiego z 1564 roku, które zawierają wiele informacji o świadczeniach ludności tej królewszczyzny na rzecz właściciela oraz o jej zobowiązaniach mających na celu zapewnienie sprawnego funkcjonowania regale łowieckiego króla w Puszczy Niepołomickiej. Skupienie wsi przynależących do starostwa wokół kompleksu leśnego ilustruje mapa zamieszczona w Aneksie. W rozdziale piątym — poświęconym funkcjonowaniu zamku w drugiej połowie XVI stulecia — zestawiono potwierdzone źródłowo pobyty króla w puszczańskiej siedzibie (dane z Metryki Koronnej wykorzystane przez A. Gąsiorowskiego uzupełnione zostały informacjami z listów Zygmunta Augusta), oraz przybliżono przebieg niektórych jego wizyt w towarzystwie Barbary Radziwiłłówny i organizowanych w pobliskiej puszczy królewskich polowań. Pozwała to na pokazanie wypoczynkowej funkcji rezydencji tak bliskiej stołecznego Krakowa. Te ostatnie walory zamku w Niepołomicach podnosiły założone tam ogród i sadzawki rybne, odnowione i przebudowane równocześnie z samym zamkiem. Ponieważ utrzymanie gospodarstwa rybnego łączyło się ściśle z ekonomicznym funkcjonowaniem zamku, omówiona jest w tym rozdziale budowa stawów w latach 50. XVI wieku. Jej etapy i koszty odtworzone zostały na podstawie zachowanych rachunków.


Góra
 Zobacz profil  
 
 Tytuł:
PostNapisane: 2007-09-09 23:03 
Offline
Ojciec Dyrektor
Avatar użytkownika

Dołączył(a): 2006-02-02 15:32
Posty: 6938
Lokalizacja: Warszawa
Ciekawią mnie te Krzepice i ... Bracław. Faktycznie, dotąd przeciwstawiano Zygmunta Augusta swojemu ojcu Zygmuntowi Staremu, który jakoby bardziej dbał o rozwój artystyczny. Interesujące.


Góra
 Zobacz profil  
 
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
Utwórz nowy temat Odpowiedz w temacie  [ Posty: 3 ] 


Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 68 gości


Nie możesz rozpoczynać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz edytować swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz dodawać załączników

Szukaj:
Skocz do:  
cron
Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group
Translated by phpBB3.PL