ZAMKI W POLSCE

Dwory magnackie w XVIII wieku. Rola i znaczenie kulturowe

Red. Teresa Kostkiewiczowa, Agata Roćko, Warszawa 2005, wyd. I, ss.392, il., format B5; ISBN 83-7181-382-1 , 54 zł

Przez długie lata głównym przedmiotem zainteresowania badaczy kultury XVIII w. był przede wszystkim dwór królewski. Tymczasem od połowy XVIII w. w geografii kulturowej naszego kraju zaszły istotne zmiany. W okresie baroku charakterystyczne było rozproszenie działań kulturowych podejmowanych przez ośrodki w całym kraju i związanych z indywidualnymi inicjatywami różnych osób (bądź instytucji), w oświeceniu natomiast można zaobserwować wyraźniejszą dążność do silniejszej centralizacji inicjatyw i skupienia ich wokół dworu monarchy. Ta nowa sytuacja zaprzątała uwagę badaczy, jednak nie wszystkie zagadnienia zostały dostatecznie wyjaśnione. Autorzy publikowanego tomu rozpatrują więc nie tylko kwestię kultury materialnej XVIII–wiecznego dworu, ale nie pomijają również zagadnień związanych z ambicjami i potrzebami kulturowymi dworu i jego mieszkańców, relacjami pomiędzy ośrodkiem magnackim a dworem królewskim, czy też stosunkiem warstwy magnackiej do ogólnoeuropejskich tendencji kulturowych w omawianym okresie.